Afdichtingen onder druk: hoe de juiste turbine-,hydraulische- of compressorolie lekkages voorkomt, en miljoenen bespaart.
erkeerde smeermiddelen kosten bedrijven elk jaar miljoenen euro’s in verloren olie, milieuschade en ongeplande stilstand. Het patroon is in alle sectoren hetzelfde: een nieuwe (of verouderde) olie tast het elastomeer aan, de afdichting zwelt of verhardt, en er ontstaat een micro-spleet waarlangs elke minuut druppels ontsnappen. In turbines kan dat duizenden liter per week zijn, maar ook een kleine hydraulische cilinder die per ploeg enkele cc lekt, tikt op jaarbasis stevig door.
Waarom afdichtingen falen in verschillende systemen
Mechanisme | Wat gebeurt er? | Typische toepassingen |
---|---|---|
Chemische incompatibiliteit | Additieven of een andere basisoliesoort (PAO, ester, HFC-waterglycol) reageren met NBR, FKM, EPDM of TPU. Het elastomeer zwelt, krimpt of verhardt. | Turbine- en compressorafdichtingen, hydraulische cilinders, crank- en tandwielkastseals |
Seal-swell of juist seal-shrink | Ontaromatiseerde oliën of bio-esters bevatten te weinig natuurlijke zwellers. Resultaat: onvoldoende voorspanning en lekkage. | Mobiele hydrauliek (biologisch afbreekbare oliën), voedings- & offshore-toepassingen |
Thermische & tribologische belasting | Olie veroudert, TAN stijgt, afzettingen verhogen wrijving. Carbonisatie of krokodillenhuid op de seal volgt. | Heetloop in tandwielkasten, stoom- en gasturbines |
Slecht oppervlak of uitlijnfout | Te gladde of te ruwe as, machinale “lead”, rondheidsfouten of excentriciteit dragen olie actief uit de sealzone. | Motor- en transmissieseals, high-speed pompen |
Praktijkvoorbeelden over de hele lijn
Raffinaderij (turbine/compressor) – Na een merk-wissel liep het olieverlies op tot 8 000 l/week. Terugschakelen naar een compatibele turbineolie (Shell Turbo T 46) verminderde het verlies met 7 000 l/week en bespaarde £250 000 per jaar .
Hydraulische pers – Overstappen op HFD-ester zonder seal-check veroorzaakte extreme zwelling van NBR O-ringen. Stilstand: 36 uur; kosten: nieuwe cilinder en 400 l olie .
Tandwielkast automotive – Een ogenschijnlijk perfecte as (Ra 10 μ”) lekte toch. Onderzoek toonde een spiraalvormige “lead” die olie naar buiten pompte. Aanpassing van het slijppatroon halveerde het lekdebiet .
Testnormen voor universele toepasbaarheid
Niet elke olie-elastomeercombinatie wordt in dezelfde omstandigheden toegepast. Een hydraulische cilinder met bio-olie, een high-speed turbine of een dieselmotor-krukasseal stelt elk unieke chemische en thermische eisen aan het rubbermateriaal. Gestandaardiseerde laboratoriumtesten simuleren deze stressfactoren en voorspellen zo of afdichtingen hun vorm, hardheid en afdichtend vermogen behouden gedurende de volledige onderhoudscyclus. Door de juiste testnorm te kiezen, algemeen of OEM-specifiek, kunt u aantoonbaar maken dat het geselecteerde smeermiddel afdichtingen niet aantast en dat de garantievoorwaarden behouden blijven.
De belangerijkste compatibiliteitstesten:
ISO 1817 / ASTM D7216 – Zwelling, hardheid en treksterkte na 168 h in de testvloeistof.
ASTM D4289 – Elastomeer-compatibiliteit voor diesel- en motoroliën.
OEM-specifiek (bijv. Parker PV3344 voor hydrauliek, Siemens TLV 9013 voor turbines) – Verplicht bij garantieclaims.
Conclusie
Of het nu om een 500 MW-turbine, een 50-ton pers of een 5-liter reductiekast gaat: afdichting + olie vormen altijd één systeem. Met gerichte compatibiliteitstests, condition monitoring en een juiste productkeuze voorkomt u lekkages, verlengt u de onderhoudsintervallen en verlaagt u de Total Cost of Ownership. Vlaamse Oliecentrale helpt u graag bij elke stap, van laboratoriumtest tot implementatie op de werkvloer.
Meer vragen over olie lekkage?
- Lubrizol360 – “Basics of Hydraulic Seals”, 5 jan 2015.
- Miller Hydraulic – “6 Common Causes of Hydraulic Seal Failure”, 1 dec 2022.
- Fluid Solutions – “Prevent Hydraulic Seal Failures: Oil Selection”, 2024.
- Renewable Lubricants – “Hydraulic Fluid & System Compatibility with Bio Ultimax™ Fluids”, 2022.
- Plant Services – “Optimize Shaft Surface Finish for Maximum Seal Performance”, 6 mrt 2002.
- Shell – “Turbo T 46 Testimonial: UK Refinery”, 2024
- Pumps & Systems – “Match Hydraulic Fluids to Seal Lip Material”, 24 feb 2016.